“ลองทำด้วยตัวเอง” ทักษะสำคัญเพิ่ม ความมั่นใจ

การทำอะไรด้วยตัวเอง หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า การพึ่งพาตนเอง (self-sufficient) เป็นหนึ่งในทักษะที่สำคัญต่อการเติบโตและพัฒนาการของลูกรัก การที่ลูกสามารถทำอะไรด้วยตัวเองได้ นอกจากจะช่วยส่งเสริมให้ลูกมี ความมั่นใจ ที่เพิ่มขึ้น กล้าคิดกล้าตัดสินใจแล้ว ยังช่วยให้ลูกรับรู้ถึงความสามารถของตนเองอีกด้วยนะคะ 😊

“เดี๋ยวคุณแม่ทำให้ดูหนึ่งข้าง แล้วหนูลองใส่รองเท้าอีกข้างดูนะคะ”
“เรามาเก็บของเล่นใส่กล่องด้วยกัน หยิบแล้ววางลงเบา ๆ แบบนี้นะครับ”
“ลูกบอกว่าไม่รู้ว่าจะจัดกระเป๋ายังไง งั้นทำอย่างไรดี ให้เรารู้ว่าจะใส่อะไรลงในกระเป๋าบ้าง”

📍การสอนให้ลูกพึ่งพาตนเอง ไม่ใช่ “การบังคับ” หรือผลักให้ลูกทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตัวเอง โดยที่ยังไม่รู้ว่าควรทำอย่างไร คุณพ่อคุณแม่อาจเริ่มต้นจากการเป็นแบบอย่างและลงมือทำให้ลูกดูก่อน เช่น ใส่รองเท้าอย่างไร เก็บของเล่นอย่างไร เพื่อให้ลูกเห็นภาพชัดเจนและเรียนรู้ว่าควรทำอย่างไรในครั้งต่อไป หรืออาจจะลองชวนลูกหาวิธีการใหม่ ๆ ในการลองทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตนเองเพิ่มเติมได้เช่นกันค่ะ

❓การฝึกให้ลูกทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตนเอง ช่วยส่งเสริมทักษะและเพิ่มความมั่นใจในเรื่องใดบ้างนะ

👍 เสริมพัฒนาการในด้านต่าง ๆ : ไม่ว่าจะเป็นด้านร่างกาย อารมณ์ หรือสังคม การให้ลูกได้ลงมือทำด้วยตัวเองจะช่วยให้เขาพัฒนาการฝึกหยิบ จับ เดิน และทำกิจกรรมต่าง ๆ เมื่อเขารู้สึกทำได้สำเร็จก็จะเกิดความรู้สึกดีใจหรือหากทำไม่ได้ก็อาจเกิดความรู้สึกผิดหวัง ซึ่งเป็นโอกาสที่ดีในการให้ลูกรับรู้และจัดการกับความรู้สึกที่เกิดขึ้นค่ะ
👍 มองเห็นคุณค่าในตนเอง : การพึ่งพาหรือทำอะไรด้วยตนเอง และทำได้สำเร็จ จะช่วยให้ลูกมองเห็นคุณค่าในตนเอง เกิดความภาคภูมิใจ และรับรู้ถึงความสามารถของตนเองว่าตัวเขา “ทำได้”
👍 เพิ่มทักษะการแก้ไขปัญหาและกล้าตัดสินใจ : เมื่อลูกต้องเผชิญกับปัญหาต่างๆ เขาจะพยายามหาทางแก้ไขและตัดสินใจด้วยตัวเอง อีกทั้งยังกล้าเผชิญหน้ากับความท้าทายใหม่ ๆ ในอนาคตอีกด้วยค่ะ
👍 มีความรับผิดชอบมากขึ้น : ลูกจะรู้จักรับผิดชอบในหน้าที่และงานที่ได้รับมอบหมาย รวมถึงยอมรับผลที่ตามมาจากการตัดสินใจของเขาได้เพิ่มมากขึ้น

นอกจากนี้แล้ว การให้ลูกลงมือทำด้วยตนเอง ยังช่วยให้ลูกกล้าที่จะช่วยเหลือผู้อื่น เนื่องจากเขารับรู้ว่าตนเองทำอะไรได้ และจะสามารถช่วยเหลือผู้อื่นได้อย่างไรบ้าง อีกทั้งการมีความมั่นใจจะทำให้ลูกกล้าที่จะขอความช่วยเหลือจากผู้อื่นเมื่อเขาต้องการได้อีกด้วยค่ะ

ในทางกลับกัน หากลูกต้องพึ่งพาคุณพ่อคุณแม่ตลอดเวลาในการทำสิ่งต่าง ๆ หรือในการตัดสินใจให้ ลูกอาจจะขาดแรงจูงใจและความมั่นใจที่จะเรียนรู้และทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตนเอง และอาจไม่รู้ว่าต้องทำอย่างไรเมื่อเจอกับสถานการณ์ที่ไม่คุ้นเคยได้นะคะ 😊

👍 คุณพ่อคุณแม่สามารถฝึกให้ลูกลงมือทำด้วยตนเอง เพิ่ม ความมั่นใจ ได้ด้วยวิธีใดบ้างนั้น เรามาดูกันค่ะ!

1. ลองให้ลูกได้ทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตนเองบ้าง

การที่ลูกมีคนทำอะไรให้ตลอดเวลา เช่น ป้อนข้าว ใส่รองเท้า อาจทำให้เขาคุ้นเคยกับการที่มีคนจัดการทุกอย่างให้ รอคอยไม่ได้ และลดความมั่นใจในการเลือกหรือตัดสินใจของเขาลงได้ค่ะ การสอนและปล่อยให้ลูกได้ลองช่วยเหลือตัวเองบ้าง จะช่วยให้เขารับรู้ว่าตัวเขาเองก็สามารถทำสิ่งต่าง ๆ ได้เช่นกัน เพิ่มความมั่นใจในการทำสิ่งต่าง ๆ ไปทีละนิดละน้อย แน่นอนว่าในช่วงแรกที่เขาเริ่มทำอะไรด้วยตนเอง ลูกอาจจะใช้เวลาในการทำกิจกรรมค่อนข้างนาน แต่เมื่อลูกได้ฝึกทำไปเรื่อย ๆ และรับรู้ว่าตนเองทำได้ เขาจะมี ความมั่นใจ เพิ่มขึ้น และอยากทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตัวเองต่อไป

🍦ยกตัวอย่าง “บทเรียนขนมหวาน”
เมื่อลูกอยากกินไอศครีม โดยปกติแล้วคุณพ่อคุณแม่จะเดินไปที่เคาน์เตอร์ ถามลูกว่าอยากกินอะไร จากนั้นก็สั่งและจ่ายเงินพร้อมทั้งหยิบไอศครีมมาให้ลูก จะดีกว่าไหม ถ้าลองเปลี่ยนเป็น ให้เงินกับลูกและบอกให้เขาลองสั่งไอศกรีมเอง ในขณะที่คุณพ่อคุณแม่รออยู่ข้าง ๆ หรือรอที่โต๊ะ แน่นอนว่าในครั้งแรก ลูกจะรู้สึกกล้า ๆ กลัว ๆ แต่หลังจากทำสำเร็จ เขาจะมีความสุขและภูมิใจในตัวเองมากเลยค่ะ และอาจจะนำเรื่องนี้ไปเล่าต่อให้คนอื่น ๆ ฟังว่า “ผม/หนู ซื้อไอศครีมเองได้แล้ว!”

ความภาคภูมิใจจากเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ จะสะสมจนกลายเป็นความภาคภูมิใจที่ยิ่งใหญ่ และเสริมให้เกิดความมั่นใจที่เพิ่มขึ้นได้เลยใช่ไหมล่ะคะ 😊✨

2. ลดความคาดหวัง เปลี่ยนเป็นความเข้าใจ

เด็กแต่ละคนมีความแตกต่างกัน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของระยะเวลาในการทำกิจกรรมหรือความเป็นระเบียบเรียบร้อย เด็ก 2 ขวบ อาจจะใช้เวลานานกว่าเด็ก 5 ขวบในการใส่รองเท้า คุณพ่อคุณแม่ต้องทำความเข้าใจ และให้เวลาลูกในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ด้วยตัวเองโดยไม่กดดันหรือเปรียบเทียบ ที่สำคัญคือคอยให้คำชม และกำลังใจเมื่อลูกพยายามทำด้วยตัวเองจนสำเร็จนะคะ

3. สนับสนุนให้ลูกตัดสินใจด้วยตนเอง

การเปิดโอกาสให้ลูกตัดสินใจในเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่น วันนี้จะใส่เสื้อผ้าชุดไหน มื้อเช้านี้จะทานอะไร เป็นการช่วยเพิ่ม ความมั่นใจ ได้เช่นกันค่ะ ลูกจะรู้สึกว่าเขาสามารถแสดงความคิดเห็น เลือกและตัดสินใจได้ อีกทั้งคุณพ่อคุณแม่พร้อมจะยอมรับการตัดสินใจนั้น หรือในบางครั้งที่ลูกขอให้คุณพ่อคุณแม่เลือกหรือตัดสินใจให้ ลองเปลี่ยนจากการช่วยตัดสินใจเป็นการแสดงความเข้าใจหรือให้คำแนะนำแก่ลูกแทน ให้เวลาลูกค่อย ๆ ใช้ความคิดในการเลือกหรือแก้ไขปัญหานั้นด้วยตนเองดูก่อนนะคะ แม้ในบางครั้งการตัดสินใจของลูกอาจไม่ได้เป็นไปตามที่เขาคาดหวังเสมอไป แต่ก็เป็นประสบการณ์ที่ดีในการเรียนรู้เกี่ยวกับความผิดหวังเช่นกันค่ะ

4. ให้ลูกช่วยเหลืองานบ้านตามช่วงวัย

มอบหมายให้ลูกทำงานบ้านที่เหมาะสมตามช่วงวัย เช่น เก็บจาน ให้อาหารสัตว์เลี้ยง เป็นต้น ในช่วงแรกลูกอาจจะทำไม่เรียบร้อยตามที่คุณพ่อคุณแม่คาดหวัง หรืออาจจะทำช้ากว่าที่คิดไปบ้าง แต่การช่วยเหลืองานบ้านจะทำให้ลูกรู้จักการรับผิดชอบหน้าที่ พึ่งพาและลงมือทำด้วยตนเอง รวมไปถึงรู้สึกว่า ตัวเขาเป็นส่วนหนึ่งของบ้านและคุณพ่อคุณแม่ต้องการความช่วยเหลือของเขาในบางเรื่องเช่นกัน เมื่อลูกทำสิ่งที่ได้รับมอบหมายสำเร็จจะทำให้ลูกเกิด ความมั่นใจ และภาคภูมิใจในตัวเองมากขึ้นด้วยค่ะ

5. ให้คำชมและกำลังใจสำหรับความพยายามของลูก

ลูกอาจจะต้องฝึกและใช้ความพยายามอย่างมากในการทำบางสิ่งบางอย่างด้วยตนเอง ทำให้บางครั้งอาจเกิดความรู้สึกผิดหวัง เหนื่อย หรือท้อขึ้นมาได้ คุณพ่อคุณแม่ควรแสดงออกให้ลูกรู้ว่าความพยามของลูกนั้นมีความหมาย ไม่ว่าความพยายามนั้นจะให้ผลลัพธ์แบบใดก็ตาม คุณพ่อคุณแม่อาจจะแสดงออกด้วยการกระทำหรือคำพูด เช่น โอบกอด หรือบอกว่า “พ่อ/แม่เห็นว่าหนูพยายามใส่รองเท้าด้วยตัวเองเลยนะ” การได้รับกำลังใจจากคุณพ่อคุณแม่เองก็เป็นส่วนช่วยเรื่องพัฒนาการทางด้านอารมณ์ เสริมให้ลูกมี ความมั่นใจ และพยายามที่จะทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตนเองต่อไปค่ะ

การฝึกให้ลูกทำอะไรด้วยตัวเอง นอกจากจะเพิ่มความมั่นใจให้ลูกทำสิ่งต่าง ๆ กล้าที่จะตัดสินใจด้วยตนเอง และรับผิดชอบผลที่ตามมาแล้วนั้น ยังทำให้ลูกมีเกราะป้องกันและพร้อมรับมือกับสถานการณ์อื่น ๆ ในอนาคตได้มากขึ้นด้วยค่ะ ให้ลูกลองทำเรื่องง่าย ๆ ด้วยตัวเอง ในอนาคตเขาจะได้ทำสิ่งที่ท้าทายกว่าได้อย่างมั่นใจนะคะ 💪