ปั้น-หยิบ-ขีดเขียน ฝึก กล้ามเนื้อมัดเล็ก ให้แข็งแรง

ปั้น-หยิบ-ขีดเขียน ฝึก กล้ามเนื้อมัดเล็ก ให้แข็งแรง!

ลูกมือไม้อ่อน หยิบจับอะไรไม่ถนัด เขียนไม่สวยเลย...

คุณพ่อคุณแม่ทราบไหมคะว่า การหยิบจับสิ่งของหรือทักษะการเขียน เกี่ยวข้องกับความแข็งแรงคล่องแคล่วของ กล้ามเนื้อมัดเล็ก การที่ลูกหยิบจับของแล้วหล่นบ่อย เขียนไม่สวย หรือไม่ชอบทำกิจกรรมที่ต้องใช้แรงมือ อาจเป็นเพราะทักษะ กล้ามเนื้อมัดเล็ก ของลูกยังไม่แข็งแรง วันนี้ BrainFit จะชวนมาสำรวจกันค่ะ ว่ากล้ามเนื้อมัดเล็กมีความสำคัญต่อเด็ก ๆ อย่างไรบ้าง

กล้ามเนื้อมัดเล็ก (fine motor)

เป็นกล้ามเนื้อที่อยู่บริเวณข้อมือ ฝ่ามือ ไปจนถึงนิ้วมือต่าง ๆ ซึ่งจะทำงานร่วมกันเพื่อช่วยในการทำกิจกรรมที่มีความละเอียด กล้ามเนื้อมัดเล็ก ที่แข็งแรงมีความสำคัญต่อทักษะการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อมือ เช่น การเขียน ความคล่องแคล่วในการหยิบจับสิ่งต่าง ๆ เช่น หยิบช้อน ใส่เสื้อผ้า จับดินสอ เขียนหนังสือ วาดรูป หรือการเล่นดนตรี เป็นต้น

ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อมัดเล็ก เกิดจากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นความแข็งแรงมั่นคงของกล้ามเนื้อมัดใหญ่และแกนกลางลำตัว ความแข็งแรงของมือและนิ้วมือ การควบคุมการเคลื่อนไหว การรับรู้และแยกมือด้านซ้าย-ขวา ความมั่นคงของข้อมือ การเคลื่อนไหวของแขน ซึ่งมือแต่ละข้างจะต้องพัฒนาทักษะเหล่านี้แยกกัน รวมถึงนิ้วแต่ละนิ้วต้องแยกออกจากกันได้และเคลื่อนไหวได้อย่างอิสระ เพื่อช่วยให้ลูกทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้อย่างคล่องแคล่ว เช่น ในการตัดกระดาษ ลูกจะต้องใช้มือข้างหนึ่งจับกรรไกร ส่วนมืออีกข้างใช้ถือกระดาษ

✋ กล้ามเนื้อมัดเล็ก มีความสำคัญอย่างไร ?

การที่ลูกสามารถใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กได้อย่างคล่องแคล่ว จะช่วยให้เขาทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้ดีขึ้น สามารถหยิบจับของได้อย่างมั่นคง ขีดเขียนได้ไว เล่นเครื่องดนตรีได้อย่างคล่องแคล่ว ทั้งยังทำให้ลูกมีความมั่นใจและกล้าที่จะทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตนเองมากขึ้นค่ะ

ในทางกลับกัน หากกล้ามเนื้อมัดเล็กไม่แข็งแรง อาจส่งผลต่อพัฒนาการด้านอื่น ๆ ของลูกได้เช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นการทำกิจวัตรประจำวันด้วยตัวเอง เช่น ติดกระดุมหรือรูดซิปไม่ได้ รวมไปถึงทักษะด้านการเรียน เช่น จับดินสอผิดวิธีหรือเมื่อยล้ามือง่าย ทำให้เขียนหนังสือได้ช้า หรือเลี่ยงที่จะทำกิจกรรมที่ต้องใช้แรงมือ ซึ่งอาจส่งผลต่อพัฒนาการและทำให้ลูกขาดความมั่นใจในการทำกิจกรรมอื่น ๆ ได้ค่ะ

ดังนั้น การเตรียมความพร้อมด้านกล้ามเนื้อมือมัดเล็กให้ลูก ผ่านการเล่นและฝึกทำกิจกรรมที่สนุกสนาน เหมาะสมกับทักษะและช่วงวัย จะช่วยให้เขามีความพร้อมในการใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กอย่างคล่องแคล่ว ช่วยให้หยิบจับ ทำกิจกรรม และเขียนได้ดียิ่งขึ้น

แล้วจะช่วยฝึก กล้ามเนื้อมัดเล็ก ของลูกได้อย่างไรบ้าง?

วันนี้ BrainFit มีกิจกรรม ปั้น-หยิบ-ขีดเขียน ที่สามารถฝึกได้ที่บ้าน มาฝากคุณพ่อคุณแม่กันค่ะ 😊

🫳🏻 กิจกรรม ปั้น

ใช้มือ 2 ข้าง ปั้น กลิ้ง ดึง และบีบดินน้ำมันหรือ Putty ซึ่งดินน้ำมันหรือ Putty จะมีระดับความแน่นหรือความนิ่มที่แตกต่างกัน ในเด็กเล็กควรเริ่มจากระดับนิ่มก่อน แล้วค่อนเพิ่มระดับไปเรื่อย ๆ ตามทักษะของลูกค่ะ นอกจากนี้อาจเพิ่มความสนุกด้วยการเอาสิ่งของใส่ เช่น ลูกปัด และให้ลูกลองหาวิธีแกะเอาสิ่งของออกจากดินน้ำมันหรือ Putty ได้นะคะ
ปั้นดินน้ำมันหรือ Putty เป็นรูปทรงต่าง ๆ เช่น ทรงกลม เส้นยาว วงกลม รูปสัตว์ต่าง ๆ หรือปั้นตามแบบตัวเลขหรือตัวอักษรง่าย ๆ
บีบของเล่น หรือของที่มีผิวสัมผัสแตกต่างกัน เช่น Squeeze balls ดิน ฟองน้ำ หรือกระดาษ เป็นต้น

กิจกรรมเหล่านี้นอกจากจะช่วยฝึกกล้ามเนื้อมัดเล็กของลูกแล้ว ยังช่วยฝึกการประมวผลผ่านการใช้ประสาทสัมผัส การรับรู้ระดับแรงในการดึงหรือปั้น เปิดโอกาสให้ลูกฝึกการสังเกตสิ่งต่าง ๆ ช่วยให้เรียนรู้พื้นผิวต่าง ๆ เช่น นุ่ม แข็ง เรียบ ขรุขระ ที่สำคัญคือช่วยส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการของเด็ก ๆ ได้อีกด้วยค่ะ

🧩กิจกรรม หยิบจับ

หยิบ จับ คีบ ตัก สิ่งของ เช่น ใช้ช้อนตักลูกปิงปองใส่อีกชาม ใช้ตะเกียบคีบปอมปอมใส่ขวด จับคู่สิ่งของ เป็นต้น คุณพ่อคุณแม่สามารถเปลี่ยนอุปกรณ์ในการทำกิจกรรมให้หลากหลายและเหมาะสมตามช่วงอายุของลูกน้อยได้นะคะ
ร้อยลูกปัด โดยเริ่มจากลูกปัดและเชือกขนาดใหญ่ก่อน เพื่อให้เด็ก ๆ หยิบจับได้อย่างถนัด อาจจะลดหรือเพิ่มขนาดขึ้นอยู่กับความถนัดของลูกได้เลยค่ะ
ต่อเลโก้ จิ๊กซอ หรือต่อบล็อก อาจจะเป็นการต่อตามจินตนาการหรือตามต้นแบบก็ได้เช่นกันค่ะ การต่อตัวต่อหรือ puzzle ยังช่วยในการทำความเข้าใจเกี่ยวกับมิติสัมพันธ์และการรับรู้ตำแหน่งของสิ่งของ ซึ่งเป็นทักษะทางคณิตศาสตร์เบื้องต้นอีกด้วยค่ะ
ฉีกหรือตัดกระดาษ เช่น ฉีกด้วยมือ หรือตัดด้วยกรรไกรเป็นรูปต่าง ๆ

กิจกรรมเหล่านี้จะช่วยเสริมทักษะการทำงานประสานกันของมือและตา (eye-hand coordination) และฝึกการทำงานประสานกันของร่างกายทั้ง 2 ซีก (ฺBilateral coordination) เพิ่มความคล่องแคล่วในการหยิบจับสิ่งของ อีกด้วยนะคะ

🎨🖍️กิจกรรม ขีดเขียน

การใช้นิ้ววาดรูปหรือลากเส้นสี (Finger Painting) บนกระดาษ หรือเปลี่ยนเป็นผิวสัมผัสต่าง ๆ เช่น ผ้า ไม้ โฟม เป็นต้น จะช่วยให้ลูกเห็นว่าการเคลื่อนไหวของมือและนิ้ว แสดงออกมาเป็นลักษณะอย่างไรบ้าง
การลากเส้นหรือวาดรูปด้วยอุปกรณ์ต่างชนิด เช่น พู่กัน ฟองน้ำ กิ่งไม้ สีชอล์ก
วาดรูปและระบายสี จะเป็นตามจินตนาการหรือตามต้นแบบก็ได้ค่ะ โดยในเด็กเล็ก คุณพ่อคุณแม่ควรเริ่มจากสีเทียนหรือสีไม้แท่งใหญ่ก่อน แล้วจึงค่อย ๆ ลดขนาดลงหรือเปลี่ยนชนิดอุปกรณ์ เมื่อลูกมีความคล่องแคล่วในการใช้กล้ามเนื้อมือมากขึ้น
ลากเส้นหาทางออกจากเขาวงกต (Maze) โดยมีระดับยาก-ง่ายที่แตกต่างกัน เพื่อเพิ่มความสนุกและท้าทายให้แก่ลูก
วาดเส้นตามรอยประ หรือลากเส้นเชื่อมจุด (dot-to-dot) เช่น เส้นโค้ง เส้นตรง หรือรูปร่างต่าง ๆ เป็นต้น

กิจกรรมเหล่านี้ ช่วยให้ลูกเรียนรู้การเคลื่อนไหวและการควบคุมมือและนิ้วมือ มีการวางแผนการเคลื่อนไหว ฝึกทักษะการเคลื่อนไหวด้วยสายตา ทั้งยังเป็นการเตรียมความพร้อมในการเขียนสำหรับลูกที่กำลังเข้าสู่วัยเรียนด้วยค่ะ โดยในกิจกรรมขีดเขียนนี้ หากลูกยังไม่สามารถจับดินสอได้อย่างถูกวิธี คุณพ่อคุณแม่สามารถปรับขนาดดินสอหรืออุปกรณ์เป็นขนาดใหญ่ก่อนแล้วค่อยลดขนาดลง หรือสวม Pencil Grip เพื่อช่วยให้ลูกจับดินสออย่างถูกต้องได้ค่ะ การจับดินสออย่างถูกวิธีจะช่วยให้ลูกออกแรงในการเขียนน้อยลงและสามารถเขียนได้นานต่อเนื่องขึ้น ✍️

👕 นอกจากนี้ การให้ลูกได้ทำกิจวัตรประจำวันง่าย ๆ ด้วยตัวของเขาเอง เช่น รับประทานอาหาร ใส่เสื้อผ้ารองเท้า รูดซิป หรือหยิบของ ก็เป็นการพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็กของลูกได้เช่นกันค่ะ ที่สำคัญเมื่อลูกได้ลองเล่นและทำกิจกรรมเหล่านี้แล้ว อย่าลืมชื่นชมในความพยายามของลูกด้วยนะคะ เพื่อให้เขามีความมั่นใจเพิ่มขึ้น และอยากทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตนเองต่อไปเรื่อย ๆ 😊

การทำกิจกรรมปั้น หยิบ จับ รวมไปถึงการขีดเขียนวาดรูปต่าง ๆ ไม่เพียงแต่จะช่วยส่งเสริมทักษะกล้ามเนื้อมัดเล็กของลูกรักให้แข็งแรงคล่องแคล่วหรือหยิบจับสิ่งของมั่นคงขึ้นเท่านั้นนะคะ แต่ยังช่วยส่งเสริมทักษะที่เกี่ยวข้องอื่น ๆ เช่น ทักษะการทำงานประสานกันของมือและตา การมีสมาธิจดจ่อเพิ่มขึ้น การรับรู้และสังเกตสิ่งต่าง ๆ ทักษะการแก้ไขปัญหา รวมถึงยังให้ความสนุกสนาน เสริมสร้างจินตนาการ และความคิดสร้างสรรค์ของลูกด้วยนะคะ ✨

🎉 มีหลายกิจกรรมเลยใช่ไหมคะที่สามารถทำได้ง่าย ๆ ที่บ้าน คุณพ่อคุณแม่สามารถเลือกกิจกรรมที่เหมาะสมกับช่วงวัย ทักษะ และความสนใจของลูกได้หลากหลายเลยค่ะ อย่าลืมการเล่นอย่างสนุกสนานและไม่เร่งรัดลูกจนเกินไปนะคะ จะทำให้ลูกค่อย ๆ สะสมความมั่นใจ และมีความสุขในการเรียนรู้ต่อไปค่ะ