วิธีคิดแบบ

Growth Mindset vs Fixed Mindset

คุณรู้หรือไม่ว่า.. การสอนให้เด็ก ๆ รู้จักกับวิธี คิดแบบ Growth Mindset หรือ การคิดแบบเจริญเติบโตนั้น จะช่วยทำให้เด็ก ๆ เติบโตขึ้นมาเป็นเด็กฉลาด มีความสุขมากขึ้น สุขภาพดีขึ้น เป็นนักกีฬา และอาจประสบผลสำเร็จด้านอื่น ๆ มากขึ้น เพราะมีการศึกษาและงานวิจัยกล่าวถึงเรื่องนี้ไว้..

เรามาลองจินตนาการ นึกถึงเหตุการณ์นี้ดูนะคะ ..เมื่อลูกของคุณกลับมาบ้าน และนำกระดาษรายงานผลการสอบมาโชว์ให้ดูว่าได้ เกรด A+ และอาจจะมีหลายครั้ง ที่คุณจะพูดชมลูกว่า "เก่งมากลูก" .. "หนูเป็นเด็กฉลาดมาก" .. แต่ความจริงก็คือ เด็ก ๆ ไม่ได้เกิดมาฉลาด แต่เกิดจากความที่เขาขยันและตั้งใจฝึกฝนต่างหาก หรืออาจจะเกิดจากการที่เขาตั้งใจเรียนในห้องเรียน ตั้งใจฟังคุณครู และพยายามทบทวนบทเรียน จึงทำให้เกิดผลลัพธ์ที่ดีเช่นนี้

เราจะมีวิธีสอนเรื่อง Growth Mindset กับลูกอย่างไร

จากเหตุการณ์นี้ เราจะต้องสอนให้ลูกรู้ว่า ผลลัพธ์ที่ทำให้ลูกได้เกรด A+ นั้น เกิดจากการที่เขาพยายามที่จะเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ บวกกับความพยายามที่เขาไม่ยอมแพ้ง่าย ๆ แม้ว่าวิชานี้จะเป็นวิชาที่ยากก็ตาม เพราะเหตุนี้จึงทำให้ส่งผลลัพธ์ที่ดีทำให้ลูกสอบได้ A+

ซึ่งการที่คุณพ่อคุณแม่ชื่นชมถึงกระบวนการและความพยายามในการได้มาซึ่งผลลัพธ์ที่ดีอย่างต่อเนื่อง ชมในความตื่นตัวของลูกที่กล้าเผชิญกับความท้าทาย โดยที่ไม่ได้เน้นผลงานเป็นหลัก สิ่งเหล่านี้จะเป็นอีกวิธีที่จะสอนให้เด็ก ๆ มีวิธีคิดและปฎิบัติตัวแบบมี Growth Mindset ที่ดีได้

ความแตกต่างระหว่าง Growth Mindset กับ Fixed Mindset คืออะไร

Mindset คือ กระบวนการทางความคิด ถูกค้นพบโดยนักจิตวิทยาชื่อดัง Carol Dweck จากมหาวิทยาลัย Standford โดยเขาได้ทำการศึกษาเรื่องนี้มาเกือบทศวรรษแล้ว เกี่ยวกับเรื่องผลสัมฤทธิ์และความสำเร็จ เป็นแนวคิดง่าย ๆ ที่สามารถสร้างความแตกต่างได้

โดยส่วนใหญ่แล้ว ทุกคนต่างมีความเชื่อเกี่ยวกับความสามารถและศักยภาพของตนเอง ความเชื่อนี้เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการคิด ซึ่งสามารถส่งผลถึงพฤติกรรมและความสำเร็จในอนาคตได้ กระบวนการคิดมีผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ช่วยให้เรามีประสบการณ์จากสิ่งที่เกิดขึ้นและเรียนรู้ถึงความเป็นได้ในอนาคต

จากการศึกษาวิจัยที่มหาวิทยาลัย Standford ของ Dr. Carol ได้ระบุประเภทของกระบวนการคิดไว้ 2 ประเภท ได้แก่ กระบวนการคิดแบบ Growth Mindset และ Fixed Mindset

Fixed Mindset คืออะไร

เป็นกระบวนการคิด โดยเชื่อว่า เราเกิดมาด้วยทักษะหรือความสามารถที่ติดตัวมาแต่เกิด และเราก็ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงมันได้ โดยส่วนใหญ่มักจะมีความเชื่อว่า พวกเขาเกิดมาพร้อมกับสิ่งดี ๆ บางอย่าง และมีบางสิ่งที่ไม่ดี

ตัวอย่าง เช่น "ฉันเป็นนักบาสเก็ตบอลที่เก่งโดยธรรมชาติ" หรือ "ฉันเกิดมาก็ไม่เก่งเลขเลย" หรือ "ฉันไม่ใช่คนเก่งที่จะเล่นสกีได้ เพราะฉันเคยลองมาแล้ว และก็ล้มบ่อย ๆ"

ส่วนกระบวนการคิดแบบ Growth Mindset คือ เมื่อเราเชื่อว่า ความฉลาดหรือความสามารถต่าง ๆ นั้น สามารถพัฒนาให้ดีขึ้นได้จากการฝึกฝน การพยายาม ความมุ่งมั่น ตั้งใจ และการสร้างกลยุทธ์ที่ดี

ตัวอย่าง เช่น "ฉันเล่นเกมนี้ และทำได้ค่อนข้างดี แต่ฉันจะพยายามซ้อมและเรียนรู้วิธีการเล่นแบบใหม่ ๆ เพื่อให้ฉันทำให้ดีขึ้นไปอีกในครั้งหน้า" หรือ "ฉันทำวิชาเลขไม่ได้ 2 ข้อ ฉันอยากรู้ว่ามีตรงไหนบ้างที่ฉันทำผิด ครั้งหน้าฉันจะได้ทำให้ถูกมากขึ้น"

แล้วทำไม Growth Mindset ถึงสำคัญกับเรา?

การพัฒนากระบวนการคิดแบบ Growth Mindset ให้ได้แต่เนิ่น ๆ หรือตั้งแต่เด็ก จะเป็นกระบวนการนำพาให้เราประสบความสำเร็จ และมีชีวิตที่มีความสุขได้ การสอนให้เด็ก ๆ เข้าใจถึงพลังของการพยายาม เรียนรู้กลยุทธ์ต่าง ๆ ที่จะทำให้เรียนรู้แต่ละสิ่งได้ดีขึ้น จะทำให้พวกเขารู้สึกมีพลังทางบวกและพยายามมากขึ้นกว่าเดิม

เมื่อเด็ก ๆ เรียนรู้และเข้าใจอย่างถูกวิธีว่า สมองของเราสามารถเจริญเติบโต เรียนรู้และฝึกฝนได้ จะทำให้เขารู้สึกมีความมั่นใจ และไม่กลัวความผิดพลาดหรือความล้มเหลว เพราะฉะนั้นการสอนให้เด็กรู้จักกระบวนการคิดแบบ Growth Mindset จึงเป็นสิ่งสำคัญมาก

ลักษณะของผู้ที่มี Growth Mindset เป็นอย่างไร?

มีบุคลิกลักษณะที่มีความสุขและประสบความสำเร็จในชีวิต

พร้อมที่จะรับมือกับความท้าทาย
มีความมุ่งมั่นที่จะเรียนรู้
มองว่าความล้มเหลวหรือความผิดพลาดเป็นสิ่งที่จะนำพาให้เราเติบโต
พร้อมที่จะเรียนรู้หรือปรับปรุงเมื่อได้รับคำวิพากวิจารณ์ แทนการไม่ใส่ใจ
รู้สึกได้รับแรงบันดาลใจจากผู้อื่น แทนที่จะรู้สึกว่าผู้อื่นกำลังคุกคามตนเอง
เชื่อว่า ความสามารถต่าง ๆ เกิดขึ้นและพัฒนาได้จากการพยายามและฝึกฝน
สนุกกับการเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ และพร้อมที่จะพัฒนาความฉลาด ความสามารถ และทักษะด้านอื่น ๆ ไปพร้อม ๆ กัน

แล้ว Fixed Mindset เป็นอย่างไร

สำหรับผู้ที่มีกระบวนการคิดแบบ Fixed Mindset นั้น มักมีความเชื่อว่า ความสามารถหรือความสำเร็จเกิดจากการที่พวกเขาเกิดมาพร้อมสิ่ง ๆ นั้น มีความสามารถหรือทักษะสมองในการเรียนรู้ที่จำกัด หรือมีมากอยู่แล้ว พวกเขามักจะมีความคิดที่ตายตัว เกิดขึ้นเนื่องจากความกลัว ความไม่มั่นใจ หรือ ความกังวล ที่จะเรียนรู้เพื่อพัฒนาตนเอง ยิ่งเวลาที่เราชื่นชมกับผลลัพธ์ของการทำงานของเด็ก ๆ อยู่บ่อย ๆ จะทำให้เด็กมีความคิดแบบ Fixed Mindset เราควรชื่นชมในเรื่องของกระบวนการหรือวิธีในการนำไปสู่ผลลัพธ์นั้น ๆ เพื่อเป็นการกระตุ้นการคิดแบบ Growth Mindset ให้เด็ก

จากการศึกษาพบว่า ผู้ที่มีความคิดแบบ Fixed Mindset มักจะไม่ค่อยมีความสุข และค่อนข้างจะโทษคนอื่นนอกเหนือจากตัวเอง ซึ่งจะทำให้พวกเขามีความคิดเชิงลบ โกรธหรือโมโหง่าย และเศร้าเสียใจ

ลักษณะของผู้ที่มี Fixed Mindset เป็นอย่างไร

มีบุคลิกหรือลักษณะที่ไม่มีความสุข ขัดแย้ง และกลัวกับสิ่งรอบข้าง

ไม่พร้อมที่เรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ เพราะกลัวความล้มเหลว
มองว่าความผิดพลาดที่เกิดขึ้น คือความล้มเหลวมากกว่าจะเป็นโอกาสในการเรียนรู้ข้างหน้า
กลัวการเรียนรู้ประสบการณ์ใหม่ ๆ
พยายามหลีกเลี่ยงความเสี่ยง
รู้สึกว่าต้องการการยอมรับ
มีความเชื่อว่าความสามารถหรือทักษะที่มีนั้นมีมาตั้งแต่เกิด หรือถ้าไม่มี ก็ไม่มีตั้งแต่เกิด และก็ไม่มีอะไรจะมาเปลี่ยนแปลงได้
พยายามจะหาทางเพื่อพิสูจน์ความสามารถและความฉลาดของเขา แทนที่จะหาวิธีพัฒนาให้ดีขึ้น
เชื่อว่าความสามารถหรือทักษะที่ได้มาเกิดจากความสำเร็จโดยที่ไม่ต้องพยายาม

แล้วจะมีทางสอนเด็กที่มีความคิดแบบ Fixed Mindset ให้เปลี่ยนมาคิดแบบ Growth Mindset ได้หรือไม่

คำตอบคือ ได้

"เราสามารถสอนวิธีการคิดแบบ Growth Mindset ให้เด็ก ๆ ได้"

โดยเน้นการชมความพยายาม มากกว่าการชมผลงาน

เพราะกระบวนการคิดแบบเติบโตนี้ ขึ้นอยู่กับสิ่งที่เราจะมองและสอน ความยืดหยุ่นทางการคิด และการให้ความสำคัญกับสิ่งต่าง ๆ รอบตัว หากเราตัดสินใจที่จะพัฒนาตนเองและเด็ก ๆ ให้มองสิ่งรอบตัวให้ไปในทิศทางบวกร่วมกัน ทัศนคติต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการกระทำ กระบวนการทางความคิดที่จะนำไปสู่ความสำเร็จ หรือ ความคาดหวังจากสิ่งต่าง ๆ รอบตัวแล้ว ก็จะทำให้เด็ก ๆ ได้มีส่วนร่วมกับประสบการณ์และการคิดบวกมากขึ้น

และนี่คือสาเหตุ ที่ทำให้เรามีความมุ่งมั่นที่จะสอนเด็ก ๆ ให้มี Growth Mindset ที่ดี เพื่อให้เขาได้เรียนรู้และพัฒนาตนเองให้ดียิ่งขึ้นไป

ที่ BrainFit เราพัฒนาทักษะสมองและพัฒนาทางร่างกายของเด็กให้แข็งแรงและมีประสิทธิภาพ อีกทั้งยังฝึกพัฒนาการทางด้านอารมณ์เชิงบวกให้แก่เด็ก ๆ ด้วย หลักสูตรพัฒนาการทางอารมณ์หรือ EQ ที่ฝึกเกี่ยวกับพัฒนาการทางด้าน Growth Mindset ให้กับเด็ก ๆ ด้วย

------------------